Wrth i’r nosweithiau ymestyn a’r pwmpenni ddisgleirio yn y tywyllwch, mae byd yr opera’n troi’n un llawer dyfnach a thywyllach. Y tu ôl i’r llenni melfedaidd a’r prosenia, mae ysbrydion, llofruddion a gwallgofion yn llechu, eu straeon yn llawer mwy brawychus na dim stori ysbrydion. Dewch ar daith gyda ni i archwilio cymeriadau mwyaf dychrynllyd ac arswydus yr opera.
The Queen of the Night – The Magic Flute (Mozart)
Nid oes Calan Gaeaf gyflawn heb wrach, ac nid oes man gwell i ddechrau na gyda The Queen of the Night o The Magic Flute gan Mozart. Unwaith yn warchodwraig y goleuni, mae wedi’i throi o’r neilltu a’i hamddifadu o’i phŵer, gan adael mam wedi’i llosgi gan ofid a digofaint. Mewn dial, mae’n rhoi cyllell yn llaw ei merch Pamina ac yn ei gorchymyn i ladd y prif offeiriad Sarastro.
Mae ei harya enwog Der Hölle Rache (Dial Uffernol) yn mudlosgi gyda’i chwant am waed. Wrth iddi ddychmygu Sarastro yn pylu’n wyn, mae’r gerddoriaeth yn trawsnewid ei dicter yn urddas — yn croesi o’r brawychus i’r gwirioneddol ddychrynllyd.
The Flying Dutchman - (Wagner)
Wedi’i felltithio i hwylio’r moroedd am dragwyddoldeb, mae morwr ysbrydol Wagner yn un o eiconau goruwchnaturiol mawr yr opera. Wedi’i ysbrydoli gan y chwedl am long wedi’i dynghedu i grwydro’r cefnforoedd am byth, mae The Flying Dutchman yn troi llên gwerin yn drasiedi. Mae’r Dutchman yn ymgorffori dau o ofnau mwyaf cynhenid dynoliaeth: anffodlonrwydd tragwyddol ac unigrwydd llwyr. Mae ei stori lawn hiraeth yn ein hatgoffa, hyd yn oed yn y byd ysbrydol, fod hyd yn oed y meirw’n dyheu am gariad.
The Witch – Hansel and Gretel (Humperdinck)
Efallai fod yr opera hon yn dechrau gyda phlant yn dawnsio, ond mae ei gwir arswyd yn cuddio o fewn y bwthyn sinsir. Mae swynion melys y Wrach yn cuddio rhywbeth llawer mwy sinistr: ysglyfaethwraig sy’n frasteru plant cyn eu pobi’n fyw. Mae sgôr ramantaidd llawn Humperdinck yn gwneud y stori hyd yn oed yn fwy aflonyddgar. Yn ei chân lawen ond ddychrynllyd Ja, Gretelchen, Hurr hopp hopp hopp!, mae’r Wrach yn neidio o gwmpas y llwyfan gyda phleser plentynnaidd wrth gynllunio ei phryd nesaf.
The Commendatore – Don Giovanni (Mozart)
Don Giovanni yw pechadur eithaf yr opera: swynol, di-hid ac annifeidrol. Pan fydd yn lladd y Comendadwr bonheddig, mae’n credu y gall ddianc rhag ganlyniadau ei weithredoedd. Ond mae’r dyn a lofruddiwyd yn dychwelyd fel cerflun ac yn derbyn gwahoddiad Giovanni i swper. Yn yr olygfa olaf enwog, mae llaw farmor y Comendadwr yn tynnu Giovanni i lawr i ddyfnderoedd uffern — un o’r eiliadau goruwchnaturiol mwyaf adnabyddus yn hanes yr opera.
Médée – Médée (Cherubini)
Prin y ceir cymeriad mor frawychus ag Médée. Rhan ddewinies, rhan gariad dwylliedig, mae’n ddychrynllyd oherwydd bod ei thristwch mor wirioneddol. Pan fydd Jason yn ei gadael er mwyn merch arall, mae rhywbeth yn torri’n ddwfn oddi mewn iddi. Mae poen yn troi’n dicter, a’r dicter hwnnw’n llosgi popeth a garodd erioed. Mae’n wenwyno’r briodferch newydd, yn rhoi’r palas ar dân, ac mewn un o olygfeydd mwyaf arswydus yr opera, mae’n lladd ei phlant ei hun.
Wedi’ch Ysbrydoli?
Dewch i brofi’r goruwchnaturiol yn fyw ar y llwyfan pan fydd Opera Cenedlaethol Cymru yn dychwelyd y gwanwyn nesaf gyda The Flying Dutchman gan Wagner, stori stormus o gariad chwedl. Dalwch y perfformiad cyntaf yng Nghaerdydd ym mis Ebrill 2026 cyn iddo hwylio ymlaen i Plymouth, Birmingham a Milton Keynes.
