Y llynedd, cyrhaeddodd Opera Tutti, sef cyngerdd trochol aml-synhwyraidd Opera Cenedlaethol Cymru ar gyfer rhai ag Anawsterau Dysgu Dwys a Lluosog (ADDLl), bron i 500 o bobl ifanc ledled Cymru, De-orllewin Lloegr a Dwyrain Canolbarth Lloegr. Cynlluniwyd Opera Tutti i deithio i ysgolion ADDLl oherwydd y rhwystrau y mae’r bobl ifanc hyn yn eu hwynebu wrth fynychu cyngherddau confensiynol, gan gynnwys teithio, y lleoliad a hyd y perfformiad.
The one-hour concert is designed for a small group of young people with PMLD and their support staff. Seated in a circle, singers move around the space, interacting with the audience throughout. At times, the instrumentalists also get to their feet to perform up close to the young people. Each concert begins with a ‘Hello’ song, a poignant moment where the musicians greet everyone by name, setting the tone for the interactive, person-centred performance.
The repertoire, including the works of Verdi, Mozart and Schubert, gives young people a broad musical experience, including the opportunity to hear the full ensemble of nine singers and musicians, as well as individual voices and instruments. Sensory props, costumes, lights, and aromas complement the performance, helping young people interpret the narrative of the music. With the seasons as the theme, the concert begins with the gentle awakening of spring, building to a joyful summer, followed by the stormy discord of Autumn and finally a restful winter. This theme is a deliberate mechanism ensuring that the tempo and intensity of the performance are gradual, avoiding any upset of those sensitive to sudden sounds and actions.
Cynlluniwyd y cyngerdd awr o hyd ar gyfer grŵp bychan o bobl ifanc sydd ag ADDLl a’u staff cefnogi. Yn eistedd mewn cylch, mae’r cantorion yn symud o gwmpas yr ystafell, gan ryngweithio â’r gynulleidfa’n gyson. Ar adegau, mae’r offerynwyr hefyd yn codi ar eu traed i berfformio’n agos at y bobl ifanc. Mae pob cyngerdd yn cychwyn â chân ‘Helô’. Mae’n ennyd teimladwy lle mae’r cerddorion yn cyfarch pawb wrth eu henw, gan osod y naws ar gyfer perfformiad rhyngweithiol sy’n canolbwyntio ar y person.
Mae’r repertoire, gan gynnwys gweithiau Verdi, Mozart a Schubert, yn rhoi profiad cerddorol eang i bobl ifanc, gan gynnwys y cyfle i glywed yr ensemble llawn o naw canwr a cherddor, yn ogystal â lleisiau ac offerynnau unigol. Mae propiau synhwyraidd, gwisgoedd, goleuadau, ac aroglau yn ategu’r perfformiad, gan gynorthwyo pobl ifanc i ddehongli naratif y gerddoriaeth. Y thema yw’r tymhorau. Mae’r cyngerdd yn cychwyn gyda’r gwanwyn yn deffro’n araf, gan adeiladu i haf gorfoleddus, sy’n cael ei ddilyn gan anghydfod stormus yr hydref, ac yn olaf, gaeaf gorffwysol. Mae’r thema hon yn fecanwaith bwriadol er mwyn sicrhau bod amseriad a dwyster y perfformiad yn raddol, gan osgoi cynhyrfu’r rhai sy’n sensitif i synau a symudiadau annisgwyl.
Mae’r adborth gan y staff sy’n cefnogi’r bobl ifanc sydd ag ADDLl yn hynod deimladwy a phositif, yn nodi eu bod yn eu gweld yn ymateb mewn ffyrdd na welsant erioed o’r blaen. Mae gennym hefyd adborth hynod deimladwy gan aelodau teulu. Dyma ddetholiad o adborth rhiant mabwysiedig plentyn 13 oed sydd ag ADDLl;
Dyma un o’r profiadau hyfrytaf a mwyaf teimladwy a gawsom gydag ef erioed. Mae cael perfformwyr yn ymgysylltu mor agos ag ef, yn ei gyffwrdd ac ati, yn brin. Nid yw’n ymateb mewn moddau eglur - ni all wenu, ni all grio, ni all newid ei fynegiant wyneb, ni all symud unrhyw ran o’i gorff ac eithrio ei lygaid. Golyga hyn fod pobl yn ei anwybyddu neu’n wyliadwrus ohono… Ond yn y perfformiad, roedd yn cael ei ddathlu am bwy ydi o a’r hyn y gall ei wneud… Rhoesoch y cyfle iddo brofi rhywbeth newydd… mewn modd ystyrlon a chwbl hygyrch. Bydd hwn yn un o’r profiadau mawr mae wedi’i brofi yn ystod ei fywyd byr, ac yn rhywbeth yr wyf mor falch o fod wedi cael ei brofi gydag ef cyn diwedd ei fywyd.
Oherwydd effaith gadarnhaol Opera Tutti a’r galw am fwy o brofiadau cerddoriaeth fyw i bobl ifanc anabl, rydym wedi datblygu fersiwn stiwdio ar gyfer Grŵp Anableddau ac Anghenion Dysgu Ychwanegol ehangach. Rydym wrth ein bodd yn parhau i gyrraedd unigolion sydd ag ADDLl a chyrraedd mwy o bobl ifanc o ran eu hanghenion a’u lleoliad daearyddol, rhywbeth na allem ei wneud heb gyfraniadau arbennig cefnogwyr WNO, sy’n cynorthwyo i gyllido ein gwaith ymgysylltu.
Am ragor o wybodaeth am Opera Tutti, cysylltwch â chynhyrchydd y rhaglen, Sandra Taylor, ar sandra.taylor@wno.org.uk